อาจารย์สอนยูโดชาวญี่ปุ่นวัยอาวุโสคนหนึ่ง ชวนลูกศิษย์หนุ่มชาวจีนเดินคุยไปตามชายหาดในยามเย็น ช่วงหนึ่งของการสนทนาอาจารย์ใช้ไม้เท้าขีดเส้นคู่ขนานลงไปบนผืนทรายขาวละเอียด เส้นหนึ่งยาวประมาณ 5 ฟุต และอีกเส้นหนึ่งยาวประมาณ 3 ฟุต แล้วก็พูดกับลูกศิษย์ว่า “เธอลงทำให้เส้นที่ยาวสามฟุตให้ยาวกว่าเส้นที่ยาว 5 ฟุตให้อาจารย์ดูหน่อยสิ” ศิษย์หนุ่มชาวจีนหยุดคิดพินิจจุดทั้งสองครู่หนึ่งแล้วก็เผยยิ้มเหมือนกับว่าเขาค้นพบคำตอบ เขาบรรจงใช้เท้าข้างหนึ่งลบรอยเส้นที่ยาวที่ยาวประมาณ 5 ฟุตนั้นให้สั้นลงจนเหลือนิดเดียว ซึ่งทำให้เส้นที่ยาวประมาณ 3 ฟุตนั้นโดดเด่นและดูยาวขึ้นมาแทน ลบเสร็จแล้วก็เงยหน้าสบตากับอาจารย์อย่างภูมิใจพลางขอความเห็น “ใช้ได้หรือยังครับ”
ผู้เป็นอาจารย์ใช้ไม้เท้าเคาะหัวลูกศิษย์เบาๆ หนึ่งที ก่อนจะบอกว่า “หากใช้วิธีนี้ชีวิตเธอก็จะมีแต่ความล้มเหลว รู้ไหมคนที่คิดจะยกตัวเองให้สูงขึ้นโดยการทำร้ายคู่แข่งหรือคนอื่นนั้นไม่ใช่วิธีที่ฉลาดเลย ทางที่ดีควรจะยกตัวเองขึ้นแต่อย่าไปลดขึ้นอื่นลง” ว่าแล้วอาจารย์ก็ขีดเส้นทั้งสองใหม่ สาธิตวิธีโดยการปล่อยให้เส้นที่ยาว 5 ฟุตไว้อย่างเดิม แต่ขีดเส้นที่ยาว 3 ฟุตนั้นให้ยาวเป็น 10 ฟุต ฝ่ายลูกศิษย์งงๆ อย่างกังขา อาจารย์จึงได้โอกาสสอนว่า “คู่แข่งของเธอไม่ใช่ศัตรู แต่คือครูของเธอและเขาคือคนที่จะทำให้เธอก้าวไปข้างหน้าอย่างสง่างาม เธอลองคิดดูหากว่าเธอไร้คู่แข่ง เธอจะรู้ได้อย่างไรว่าเธอมีศักยภาพขนาดไหนหรือเธอดีแค่ไหน ถ้าไม่มีความอัปลักษณ์เธอจะรู้จักความสวยงามได้อย่างไร คู่แข่งยิ่งเก่งยิ่งฉลาดล็ก็ยิ่งทำให้เรารู้จักขยับตัวเองให้สูงส่งยิ่งขึ้น นักสู้ที่ดีเขายืนหยัดอยู่บนสังเวียนได้เพราะเขามีคู่แข่งที่เข้มแข็ง คู่ต่อสู้ที่อ่อนแออาจทำให้เราชนะได้ แต่ชัยชนะนั้นมักจะไม่ยืนยง คนที่พยายามจะเลื่อนตัวเองขึ้นโดยการฆ่าน้องฟ้องนายขายเพื่อนใส่ร้ายหรือทำลายผู้อื่นโดยวิธีการต่างๆ นานา ถึงแม้จะทำได้สำเร็จ แต่มันเป็นความสำเร็จที่ปราศจากเกียรติคุณ ไม่อาจเอ่ยอ้างได้อย่างเต็มภาคภูมิ การเลื่อนตัวเองขึ้นพร้อมกับลดคนอื่นลง เธออาจจะชนะแต่ก็จะมีศัตรูเป็นของแถม แต่การเลื่อนตัวเองขึ้นไปแต่ไม่ลดคนอื่นลง เธออาจจะชนะพร้อมกับมีเพื่อนแท้เพิ่มขึ้นอีกมากมาย เมื่อเป็นอย่างนี้เธอลองเลือกดูสิว่า เธอควรจะเลือกวิธีไหน”
“ผู้ใดจะยกตัวขึ้น ผู้นั้นจะต้องถูกเหยียดลง ผู้ใดถ่อมตัวลง ผู้นั้นจะได้รับการยกขึ้น” (มัทธิว 23:12)
โดย: อาจารย์อำนวย เรืองชาญ
นักจัดรายการวิทยุ “เพื่อคุณกำลังใจ”
องค์การก้าวไปสู่ความสว่าง
